هارمونی تابعی و آتونال: مقایسه و تحلیل
هارمونی تابعی و آتونال: مقایسه و تحلیل ، هارمونی، به عنوان یکی از پایههای اصلی موسیقی، به مطالعه روابط بین صداها میپردازد. در طول تاریخ موسیقی، سیستمهای هارمونیک مختلفی شکل گرفته است که هر یک رویکرد خاص خود را نسبت به سازماندهی صداها دارند. دو سیستم اصلی هارمونی، هارمونی تابعی و هارمونی آتونال هستند که در این مقاله به مقایسه و تحلیل آنها خواهیم پرداخت.
هارمونی تابعی
هارمونی تابعی، سیستمی است که بر اساس روابط بین آکوردها و تونالیته بنا شده است. در این سیستم، هر آکورد نسبت به آکورد تونیک (آکورد اصلی) دارای یک نقش و وظیفه مشخص است و حرکت بین آکوردها بر اساس قوانین مشخصی صورت میگیرد. ویژگیهای اصلی هارمونی تابعی عبارتند از:
- تونالیته: وجود یک مرکزیت صوتی به نام تونیک که تمام آکوردهای دیگر نسبت به آن تعریف میشوند.
- حرکت به سمت تونیک: تمایل آکوردها به حرکت به سمت تونیک و ایجاد حس پایانیافتگی.
- سلسله مراتب آکوردها: هر آکورد در هارمونی تابعی، جایگاه و اهمیت خاصی دارد.
- قوانین مشخص: حرکت بین آکوردها بر اساس قوانین مشخصی مانند درجههای کادانس، مدولاسیون و … صورت میگیرد.
نمونهای از موسیقی با هارمونی تابعی: آثار موتسارت، بتهوون و بسیاری از آهنگسازان دوره کلاسیک و رمانتیک.
هارمونی آتونال
هارمونی آتونال، سیستمی است که در آن، مفهوم تونالیته و سلسله مراتب آکوردها رد میشود. در این سیستم، تمام صداها دارای ارزش یکسانی هستند و حرکت بین آنها بر اساس اصول ریاضی، سریها، مجموعهها و یا سایر روشهای غیر سنتی صورت میگیرد. ویژگیهای اصلی هارمونی آتونال عبارتند از:
- عدم وجود تونالیته: در موسیقی آتونال، مفهوم تونیک وجود ندارد و همه صداها دارای اهمیت یکسانی هستند.
- آزادی در انتخاب صداها: آهنگسازان در موسیقی آتونال، آزادی بیشتری برای انتخاب صداها و ایجاد ترکیبات هارمونیک غیرمنتظره دارند.
- استفاده از تکنیکهای مختلف: در موسیقی آتونال، از تکنیکهایی مانند سریها، مجموعهها، کلستر و … استفاده میشود.
نمونهای از موسیقی با هارمونی آتونال: آثار شوئنبرگ، وبرن، برگ و بسیاری از آهنگسازان قرن بیستم.
مقایسه هارمونی تابعی و آتونال
ویژگی | هارمونی تابعی | هارمونی آتونال |
---|---|---|
تونالیته | وجود دارد | وجود ندارد |
سلسله مراتب آکوردها | وجود دارد | وجود ندارد |
حرکت بین آکوردها | بر اساس قوانین مشخص | آزادانه |
هدف | ایجاد حس آرامش و پایانیافتگی | ایجاد تنوع و تجربهگرایی |
نمونه آثار | موسیقی کلاسیک و رمانتیک | موسیقی قرن بیستم |
تحلیل و جمعبندی
هارمونی تابعی و آتونال، دو رویکرد متفاوت در موسیقی هستند که هر یک زیباییهای خاص خود را دارند. هارمونی تابعی، با ایجاد حس هماهنگی و آرامش، شنونده را به سوی یک مرکزیت صوتی هدایت میکند. در حالی که هارمونی آتونال، با شکستن قواعد سنتی، فضایی برای خلاقیت و تجربهگرایی ایجاد میکند.
انتخاب بین هارمونی تابعی و آتونال، به سبک موسیقی، هدف آهنگساز و سلیقه شنونده بستگی دارد. بسیاری از آهنگسازان معاصر، از ترکیبی از این دو سیستم استفاده میکنند تا بتوانند آثار متنوع و پیچیدهای خلق کنند.
مطالب مفید:
طبقهبندی سازها: سفری به دنیای صداها